BASIN AÇIKLAMASI

"DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI, ÇOCUK İSTİSMARINA NEDEN OLACAK TESPİT VE BEYANLARINI DERHAL SİTESİNDEN KALDIRMALIDIR"

Bursa Barosu olarak kısa süre önce basına yansıyan haberler neticesinde Diyanet İşleri Başkanlığı’na ait internet sitesinde kız ve erkek çocuklarının erken yaşta evlenebileceklerine dair açıklamalar yer aldığını öğrenmiş bulunmaktayız.

Söz konusu internet sitesinin Dini Kavramlar Sözlüğü’nde ‘kız ve erkek çocukları buluğ çağında evlenebilir’ ve ‘buluğ çağının alt sınırı, erkekler için 12, kızlar için 9 yaş olarak belirlenmiştir’ şeklinde ifadeler yer almaktadır.

Her ne kadar Diyanet İşleri Başkanlığı sonradan ‘Başkanlığımız, tarihi boyunca erken yaşta evliliklere asla onay vermemiştir, vermeyecektir’ şeklinde bir açıklama yapmışsa da paylaşımları ve söylemleri birbirini tutmamaktadır.

Anayasamızın 2. maddesinde belirtildiği üzere; Türkiye Cumhuriyeti demokratik, laik, sosyal bir hukuk devletidir. Anayasamızın 11. maddesinde “Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır” denilmektedir.
Evrensel Çocuk Hakları Sözleşmesi ve iç hukukumuzdaki düzenlemelere göre 18 yaşını tamamlamamış herkes çocuktur. Yasalardaki birkaç istisna haricinde herkes 18 yaşını doldurmakla reşit olmaktadır. Bilimsel verilerle belirlenmeye çalışılan evlilik yaşı, ülkemizde Medeni Kanunumuzun 124. maddesinde “kadın ve erkekler için 16 yaşından küçükler hiçbir şekilde evlenemezler”, “17 yaşını doldurmuş kişiler ise ancak yasal temsilcilerinin izniyle” şeklinde düzenlenmiştir. Medeni Kanunumuzda 16 yaşını doldurmayan kadın ve erkeğin hiçbir şekilde evlenemeyeceği hükmü varken, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın sitesinde yer alan Dini Kavramlar Sözlüğü’nde, İslam hukukçularınca “buluğ çağının alt sınırının erkekler için 12, kızlar için 9 yaş olarak” belirlendiğinin belirtilmesi ve yine “erkek ve kızlar 15 yaşlarına ulaştıklarında, kendilerinde bu ergenlik alametleri görülmese de buluğ olduklarına hükmedilir ve hukuki yükümlülüklere ehil olur” denilmesi Medeni Kanunumuza açıkça aykırıdır. Laik bir hukuk devletinde hukuki ve cezai sorumluluğun ne zaman, hangi yaşta doğacağı kanunlarımızla belirlenir, bu konuda İslam hukukçularının belirleyeceği yaş hiçbir şekilde hukuki sonuç doğurmayacağı gibi Anayasamızda yer alan laiklik ilkesine de aykırıdır.
Anayasamızdaki hukuk kuralları tüm kurum ve kuruluşları bağlamaktadır. Diyanet İşleri Başkanlığı’nca kanunlarımıza ve Anayasamıza aykırı beyanlarda bulunulması ya da sitelerinde bu yönde açıklamalara yer verilmesi Anayasamızın ihlaline yol açmaktadır. Bu anlamda; anayasal bir kurum olan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hiçbir ayrıcalığı bulunmamaktadır.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nca ve Diyanet görevlilerince kadın, çocuk ve evlilik gibi konularda yapılan ve açıkça kanunlarımıza aykırı beyanlar kamuoyu vicdanını yaralamaktadır. Gerek devletin kamu kurum ve kuruluşlarınca, gerekse sivil toplum örgütlerince kız ve erkek çocukların istismarına yönelik eylemlerin önlenmesi için yoğun çalışmalar yürütülürken, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ve bu başkanlığa bağlı görevlilerin tespit ve beyanları tam tersi bir etki yaratmaktadır. Diyanet İşleri Başkanlığı çocuk istismarına neden olacak tespit ve beyanlarını derhal sitesinden kaldırmalı, yine kanunlarımıza, Anayasamıza, Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne ve ülkemizce imzalanan uluslararası sözleşmelere aykırı olarak kadın ve çocuklarımızın istismarının önünü açacak görüş bildirmekten sakınmalıdır.
Bu nedenle taraf olunan BM ÇHS uyarınca çocuğun her türlü istismar ve kötü muameleye karşı korunması için gerekli önlemleri almak zorunda olan yetkililer, kurumun internet sitesinde yer alan “Diyanet Dini Terimler“ sözlüğü üzerinden yapılan bu açıklamaya yol açacak ifadelerin derhal kaldırılması için gereğini yapmalıdır.
Çocukların erken yaşta evlendirilmesi çocuk istismarıdır. Çocuk istismarı suçtur. Bursa Barosu olarak çocuk istismarının normalmiş gibi gösterilmesine, çanak tutulmasına; hangi kişi, kurum ve kuruluş tarafından dile getiriliyor olursa olsun karşı çıkıyoruz. Diyanet İşleri Başkanlığı gibi yüksek bütçeli bir devlet kurumunun, elindeki bu gücü ve itibarını çocukların lehine kullanabilecekken, yıkıcı bir şekilde hareket ediyor olmasını kınıyor, açıklamalarında samimi iseler yayımları kaldırmalarını talep ediyor ve söz konusu söylemlerin devam etmesi halinde konunun takipçisi olacağımızı bildiriyoruz. 5.01.2018

Bursa Barosu Yönetim Kurulu adına
Başkan Av. Gürkan ALTUN