B A S I N A Ç I K L A M A S I
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Baromuz Çevre Komisyonu üyelerinin başvurusu üzerine, Cargill Tarım San. Tic. A.Ş.’ne ait Orhangazi’deki nişasta fabrikası ile ilgili, idari yargı yerlerince verilen iptal kararlarını uygulamayan Başbakan Recep Tayip ERDOĞAN, dönemin Bayındırlık ve İskan Bakanı Zeki ERGEZEN hakkında, Türk hukuk tarihine geçecek çok önemli bir karar vermiştir.
Karara göre;
-Mahkeme kararlarının uygulanmamasında kasdi ya da ihmali kusuru bulunan başbakan ve ilgili bakan da tazminat ödemekle sorumludurlar.
Somut olayda;
Mahkeme kararının uygulanmaması için Bakanlar Kurulu Prensip Kararı alınması, fabrikanın “özel endüstri bölgesi” ilan edilmesi ve başbakanın yerel yöneticilere kararın uygulanmaması için yazı göndermesi başbakan ve ilgili bakanı sorumlu kılan eylemler olarak kabul edilmiştir.
-Bundan böyle, sadece iptal davalarında davacı olan kişiler değil, bu davalarda avukat olarak yer alan kişilerin de kişisel zarar gördükleri ve tazminat isteyebilecekleri kabul edilmektedir.
Bu yöndeki kabulün gerekçesi AİHM’nin Okyay ve diğerleri-Türkiye davasıdır.
- Cargill Nişasta Fabrikasına ilişkin iptal kararlarının uygulanmamasından anlaşılması gereken şudur:
“İdare hukukunun genel kuralları içerisinde asıl olan, bir idari kararın iptali halinde, iptal edilen karardan önceki durumun sağlanmasıdır. İptal edilen idari kararlar nedeniyle fabrika tamamen izinsiz ve ruhsatsız hale gelmiş olduğundan faaliyetine son verilmesi gerekir.”
Yerel mahkemeler Hukuk Genel Kurulu kararlarına uymakla yükümlüdürler. Buna göre, Başbakan ve adı geçen Bakan, mahkemenin takdir edeceği miktarda bir tazminat tutarını davacılara ödemek zorunda kalacaktır.
Yeri gelmişken şunu ifade etmek gerekir ki, Cargill Nişasta fabrikası ile ilgili 9 adet iptal kararı, çok sayıda yürütmenin durdurulması kararı vardır. Ne var ki yürütme organı bu kararların hiç birisini uygulamamış, fabrikanın faaliyetinin devamına imkan yaratmıştır.
Hukuka, hukukun üstünlüğüne saygısı olmayan, yasayı yok sayan bir iktidarın, demokrasi, demokratik açılım ve hukuk devleti gibi söylemlerinde inandırıcı olduğu söylenemeyecektir.
Bursa Barosu, hukukun üstünlüğünün, demokrasinin, hukuk devletinin ve insan haklarının tesisi yönünde mücadelesine devam edecektir.
Saygılarımla… 21.01.2010
|
Zeki KAHRAMAN
Bursa Barosu Başkanı
|
|
